Top Local Places

Gubin/Guben jakiego nie znamy

guben39@wp.pl, Gubin, Poland
Public Services & Government

Description

ad

Poprzez publikację zdjęć, rysunków, pocztówek przedwojennego Gubina/Guben chcemy sprowokować do dyskusji oraz zadumy nad historią "Perły Łużyc". Gubin powstał nad Nysą Łużycką przy ujściu do niej rzeki Lubszy. Stary ośrodek miejski rozwinął się na niewielkiej nizinie znajdującej się u podnóża wzniesień Gubińskich. Gubin leżał na skrzyżowaniu niezwykle ważnych szlaków strategicznych, z których największe znaczenie miała droga prowadząca z Polski przez Krosno- Gubin na Łużyce i dalej do Europy Zachodniej. Najstarsza wiadomość o Gubinie pochodzi z roku 1211, kiedy to Gubin był odnotowany jako miasto posiadające prawo składu. W 1235 r. miasto otrzymało prawo magdeburskie. Początkowo mieszkańcy zajmowali się rolnictwem i uprawą winorośli, oraz żeglugą na pobliskiej Odrze. Gubin był pierwszym miastem na Łużycach, gdzie założono mechaniczną przędzalnię wełny. Od tego czasu znaczenia zaczęło nabierać lewobrzeżne przedmieście Gubina, gdzie była zlokalizowana większość fabryk. Gubin zaczyna się rozwijać dzięki przemysłowi włókienniczemu . Miasto zwiększyło liczbę mieszkańców z 15.000 w 1860 roku, 33.122 w 1900 r. do 45.800 w 1939 roku, z czego w tym czasie część prawobrzeżna (dzisiejszy Gubin) liczyła tylko 28.000 mieszkańców.
We wczesnym okresie losy polityczne tych ziem położonych między Bobrem a Nysą Łużycką nie przedstawiały się jasno. Z pretensjami do nich występowały monarchia piastowska, margrabiowie niemieccy i Piastowie śląscy. W 1526 roku Ziemia Gubińska przeszła pod panowanie królów czeskich. Od 1620 r. Gubin wraz z Łużycami Dolnymi należał do Saksonii. Klęska Napoleona, którego wspierała Saksonia, spowodowała podział Łużyc. Gubin od 1815 roku został włączony do państwa pruskiego. Natomiast w 1945 r. doszło do podziału Gubina , w którym lewobrzeżna część miasta przypadła Niemcom, a prawobrzeżna Polsce.

W wyniku ostatniej wojny polska część Gubina została najbardziej zniszczona, a jego staromiejskie centrum legło w prawie całkowitej ruinie. Co się nie zniszczyło w wojnie zniszczyli Polacy, odkryli oni bowiem że kamienice mają bardzo kosztowne i nowe instalacje gazowe, wodne itd. Wszystkie lekko uszkodzone nawet domy rozebrano, ba, rozbierano również budynki nieuszkodzone, aby pozyskać cegły na odbudowę Warszawy i owe drogocenne materiały instalacyjne. Na środku starego miasta znajdowała się kruszarnia cegieł zwana popularnie „fabryką kurzu”, która kruszyła cegły na gruz. Dziś znajduje się tam skwer oraz ruiny katedry. Dawne przedmieście czyli część lewobrzeżna stało się samodzielnym ośrodkiem przemysłowym i administracyjnym, bo ulokowano tam władze powiatowe, a w 1961 roku nadano mu nazwę Wilhelm-Pieck- Stadt Guben, na cześć pochodzącego stąd pierwszego "prezydenta" DDR. Zbudowano tam nowoczesny kombinat tworzyw sztucznych , który produkował sztuczny jedwab, kord i żyłkę wędkarską. Pod koniec lat 80-tych ta część dawnego Gubina liczyła już ponad 30 tys. mieszkańców. Ostatnio liczba mieszkańców uległa zmniejszeniu do 26 tys. z powodu migracji do bogatszych zachodnich landów, w związku z czym burzy się juz bloki z pustostanami. Co ciekawe, liczba ludności spada nadal i ponoć już sięga 22 tysięcy mieszkańców.
Znacznie wolniej rozwijała się natomiast prawobrzeżna polska część miasta. Dopiero pod koniec lat 50-tych rozpoczęło się tam ożywiać życie gospodarcze i społeczne. Uruchomiono wówczas fabrykę obuwia i konfekcji, dziś już bankruta. Nowe perspektywy pojawiły się przed miastem wraz z otwarciem granicy w 1972 roku. Zaczęła się wtedy rozwijać infrastruktura miejska i budownictwo mieszkaniowe. Wielu mieszkańców podjęło pracę po niemieckiej stronie w Guben. W 1946 roku było 3.000 mieszkańców, w 1960- 12,6 tys., a w 1990 już 18.049.

RECENT FACEBOOK POSTS

facebook.com

Timeline Photos

Widok z wieży Kościoła Farnego na Basztę Bramy Ostrowskiej :) Cudna zabudowa ;)

Timeline Photos
facebook.com

Biecz / Beitsch

1927 Feuerwehrwagen

Biecz / Beitsch
facebook.com

Kastaniengraben / Dąbrowskiego

Kastaniengraben /  Dąbrowskiego
facebook.com

Gartenstraße / ul. Bohaterów

Róg Bohaterów-Gartenstrasse (w lewo) sklep Erich Schulz oraz Piastowska-Grüne Wiese (na wprost)

Gartenstraße / ul. Bohaterów
facebook.com

Grüne Wiese / ul. Piastowska

Piastowska-Grüne Wiese róg z Bohaterów-Gartenstrasse (w lewo) sklep Erich Schulz. Zwróćcie uwagę, że droga jeszcze piaszczysta

Grüne Wiese / ul. Piastowska
facebook.com

Bismarckturm / Wieża Bismarka / nieistniejący

Wieża Bismarcka Budowa wieży w przedwojennym Guben zainicjował Albert Koenig właściciel drukarni i wydawca książek oraz lokalnej gazety. Był marzec 1905 rok. Funkcjonujący w mieście Związek Upiększania włączył się do realizacji tego projektu. Rozpisano konkurs by wybrać najładniejszy projekt. Władze zainteresowane pomysłem przekazało bezpłatnie teren pod budowę. Był to fragment Wzgórz Gubińskich przy ówczesnej Finstere Gasse (dziś ul. Tobruk). Wybrano projekt architekta Fritza Beyera z Schoneberg koło Berlina. Jednak wykonanie było lokalne i dzieła tego podjął się mistrz murarski Bruno Schneider z Gubina. Po ponad trzech latach wieża była gotowa. Uroczyste jej otwarcie zaplanowano na 2 września 1908r. Budowa wieży kosztowała 49 tys. ówczesnych marek (bilet tramwajowy w 1904 roku kosztował 10 marek). Do budowy wieży użyto granitu i czerwonej palonej cegły. Miała 26,7 m wysokości. Nad łukiem półkolistym portalu wejściowego umieszczono herb Bismarcka i napis "BISMARCK". Na platformę widokową o kwadratowej powierzchni (12x12m) prowadziły schody wewnętrzne. Na czterech szerokich łukach nadbudowano okrągłą platformę widokową z balustradą, na której umieszczono misę ogniową. Misę tą usunięto jednak po kilku latach. W następnych latach wnętrze wieży ozdobiono m.in. fotografiami Bismarcka. Wieżę wysadzono w 1945 r. Oglądając wiele fotografii łatwo zauważyć, że wizerunek wieży na przestrzeni lat ulegał zmianie. Można powiedzieć, że wieżę modernizowano. Na początku lutego 1945 roku wieża miała się jeszcze dobrze. Jednak w kierunku Guben nadciągały wojska radzieckie. Żołnierze niemieccy broniący miasta, w obawie, iż wieża może zostać wykorzystana jak punkt obserwacyjny przeciwnika, wieżę wysadzili. Dziś w tym miejscu można znaleźć szczątki po Wieży Bismarcka. Niewiele już tego zostało. Gdzie podziała się reszta? Trudno po latach dociec.

Bismarckturm / Wieża Bismarka / nieistniejący
facebook.com

Am Bismarckturm

Am Bismarckturm
facebook.com

Wiadomości Gubińskie

facebook.com

Kahnbaustelle / nie istnieje

Kahnbaustelle -Kunickiego.

Kahnbaustelle / nie istnieje
facebook.com

Schemelsweg / ul. Kunickiego

Schemelsweg / ul. Kunickiego
facebook.com

Schreibersweg / Kunickiego (odcinek)

Dzisiejsza Kunickiego ( (idąc od dzisiejszej Kresowej do Wyspiańskiego) składała się swego czasu z: Kahnbaustelle - Schreibersweg- Schemelsweg Odcinek Schreibersweg był między mostem na Plac B.Chrobrego do mostu do przedszkola

Schreibersweg / Kunickiego (odcinek)
facebook.com

Klostermauer / ul. M. Kopernika

Klostermauer / ul. M. Kopernika
facebook.com

Quiz

NEAR Gubin/Guben jakiego nie znamy