Het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA bestaat sinds 1977.
In de statuten van het WI staat het doel omgeschreven. Het instituut heeft als doel het (doen) verrichten van wetenschappelijke arbeid ten behoeve van het CDA op basis van de grondslag van het CDA en in aansluiting op het Program van Uitgangspunten. Het instituut geeft gedocumenteerde adviezen over de hoofdlijnen van het beleid, hetzij op eigen initiatief of op verzoek van het CDA en/of  van de leden van het CDA in vertegenwoordigende lichamen.
Het WI is een onafhankelijk instituut. Dit is terug te zien in de naam: het is het WI voor het CDA en niet van het CDA. Het WI heeft een eigen bestuur. Ook kent het een Stichtingsraad waarin vertegenwoordigers van de provinciale CDA-afdelingen en diverse geledingen van het CDA zijn vertegenwoordigd. Het WI wil nadrukkelijk een relatie leggen tussen de christendemocratie en het beleid. De rapporten van het WI vormen daarom een belangrijk deel van het werk. De onderwerpen van de rapporten worden in overleg met de partij en Eerste en Tweede Kamer fractie gekozen. Het jaarplan wordt door het bestuur vastgesteld. De directie voert het verder uit.
De tweede belangrijke pijler van het WI is het kwartaaltijdschrift Christen Democratisch Verkenningen. Het tijdschrift verschijnt vier per jaar en heeft een eigen redactie. Ieder CDV-nummer is gewijd aan een specifiek thema en heeft een eigen kernredactie. Pieter Jan Dijkman is sinds 2010 hoofdredacteur van CDV. Uitgeverij Boom is verantwoordelijkheid voor de uitgifte van het blad.

Publicaties van het WI worden op een persconferentie of bijeenkomst gepresenteerd. Voor de rapporten wordt geput uit de kennis en expertise die in de partij beschikbaar is. In de regel kent een rapport een begeleidingscommissie of klankbordgroep. Daarin zitten deskundigen en een woordvoerder uit de Eerste en Tweede kamer. Op de bijeenkomsten onder de naam ‘Van denken naar doen’ wordt de inhoud van een rapport nader toegelicht voor geïnteresseerden. Deze avonden worden samen met het Steenkamp Instituut, het opleidingsinstituut van het CDA, georganiseerd.
Verder organiseert het WI samen met het CDJA drie keer per jaar het ‘Jong WI’. Talentvolle wetenschappelijk geïnteresseerde CDJA-ers krijgen de gelegenheid toe te treden en te discussiëren met elkaar over politieke en maatschappelijke onderwerpen op basis van een  recent rapport of nummer van CDV.
Het WI is een betrekkelijk klein instituut waar in totaal acht medewerkers (inclusief ondersteuning) werken. Rondom het WI bestaat een netwerk van mensen die bijdragen aan het versterken van het christendemocratisch gedachtengoed. Dat gebeurt via bijdragen op symposia, artikelen in CDV, bijzondere publicaties, begeleidingscommissies en artikelen.
Het WI heeft een rijke historie. Oud-Europarlementariër Arie Oostlander, oud-senator Jos van Gennip en oud-minister Ab Klink waren directeur van het instituut en oud-premier Jan Peter Balkenende werkte jarenlang bij het WI. Met het CDA en CDJA is het WI verantwoordelijk voor de Jan Peter Balkenende Award die wordt toegekend aan een talentvolle jongere die op bijzondere wijze heeft bijgedragen aan de christendemocratie. Ook stelt het WI sinds 2011 vijfjaarlijks de Savornin Lohman prijs beschikbaar voor een proefschrift met een bijzondere bijdrage voor de christendemocratie.