Toneelvereniging De Vlasbloem van 1545 tot 1797: de rederijkerskamer


In het kader van de algemene opbloei van de rederijkerskamers, kwam in 1545 ook te Nieuwkerken een "Vrije Gilde van Retorica" tot stand onder de naam van "De Vlas-Blomme" met het devies "Cogita Mori" of "Peyst om Sterven". Haar kleurig blazoen verhuisde van de kerk naar het gemeentehuis, later naar het Sint-Niklase museum in de Zamanstraat om tenslotte via het Theater De Vlasbloem, te belanden in het Museum van de Heemkundige Kring Nieuwkerken waar het nu met zorg voor De Vlasbloem wordt bewaard.

De Vlas-Blomme was een vrije kamer omdat zij haar oorspronkelijk octrooi verkregen had van "Zijne Majesteit Keizer Karel de Vijfde, Graaf van Vlaanderen" en de latere medeoprichtingsoctrooien van de Hoofdrederijkerskamer de Gau-Blomme uit Sint-Niklaas. Tijdens de beroering van de Spaanse bezetting moet de kamer volledig in verval geraakt zijn vermits zij in 1611 een eerste maal terug werd opgericht.

Na tientallen jaren normale activiteit moet de kamer om en rond de eeuwwisseling weer aan een dieptepunt zijn toegeweest, vermits ze in 1727 voor de tweede maal een hernieuwd octrooi kreeg van de Hoofdrederijkerskamer van Sint-Niklaas. Belangrijk is dat zij bij die gelegenheid werd ingelijfd bij de "Confrerie van de H. Drievuldigheid". Dit feit had ook tot gevolg dat ze samen met de confrerie verdween, namelijk op 15 januari 1797.

van 1900 tot 1960: het Vlaamse volkstoneel


Kort voor het einde van de 19de eeuw verscheen in het kader van de algemene wederopleving van het Vlaamse volkstoneel de Toneelmaatschappij "Al Groeiende Bloeiende", gevestigd in de afspanning De Arend (waar thans de Katholieke Kring op Ten Bos staat). Van 1900 tot 1914 werd de Nieuwkerkse toneelbedrijvigheid geleidelijk overgenomen door de toneelafdeling van de Sint-Gregoriusgilde, die sedert 1894 erkend was en haar voorstellingen gaf in de lokalen van de meisjesschool.

Omstreeks 1920 ontstond in hetzelfde lokaal De Arend een nieuwe toneelvereniging onder de veelzeggende naam "’tHerleeft" waarna ook de Sint-Gregoriusgilde haar vroegere theateractiviteiten hernam. Later ontstond een bloeiend toneelleven waarbij zowel jeugdbewegingen als scholen hun beste beentje voorzetten. De hoogtij duurde tot 1960. Toen viel alles plots stil …


van 1972 tot nu: de Toneelvereniging en de VZW


Eind 1972 werd een nieuwe toneelvereniging opgericht onder de naam "Kringvrienden". Op 12 januari 1976 besloot het bestuur van deze vereniging over te gaan tot de wederoprichting van de Rederijkerskamer "De Vlas-Blomme" onder de naam van toneelvereniging "De Vlasbloem". Hierdoor kreeg de vereniging een duidelijke structuur en een stevige basis voor de toekomst.

Op 3 februari 1986 werd de V.Z.W. De Vlasbloem gesticht met als doel de inrichting en uitbating van een toneelzaal ten dienste van toneelvereniging De Vlasbloem te Nieuwkerken in de Gyselstraat 9. Hierdoor hadden de leden van de Vlasbloem nogmaals bevestigd wat Marc Colpaert reeds in november 1976 over hen schreef : ‘In deze wens tot vereniging herkennen we ook de manifeste weigering om – wat vandaag de dag zo vaak gebeurt – geleefd te worden.