MOL f Uttale: måll NN: matavfall, fiskerask e.l. frå GN molna å løyse seg opp, smulast, i sm GN mola male (sund), knuse. Då blir ho (mola) kompostert til GN-NN mold igjen. GE *muldo- støv, jord IE *mel- slå, knuse. Berre viss du ikkje nyttar mola til dyrefôr eller komposterer ho, får du problem med søppel som kjem frå verbet å sope. Jfr sop, oppsop. Mol kan altså bli søppel, men ikkje alt søppel er mol. T har Müll for søppel. De bli to tyjnne måll a ei tyjnna auar. (SM-ordtak) Ta med deg mållbøtta når du går tel søppelkassen!

MOKKE vb sv –a Uttale: måkke NN: moke flytte masse med spade eller skuffel GN moka, frå GN mykr møkker GE *muki IE *meuk- slim, kliss. Sjå møkker.

MO 1 adj Uttale: mo: NN: trøytt, slapp, matt, i sm møda strev, umak, GN móðr GE *moÞa frå IE *me- streve, gjere seg møya. I sm T Mühe møya, adj müde trøytt, E mood stemning, humør og T Mut N mot. Vi var bra mo i knean då vi endelig kom oss heim. MO 2 m Uttale: mo: NN: opning i skogen GN mór sandsletta, opning i skog GE *muha- st.

MJÅG adj Uttale: mjå:g SM for NN mjå GN mjár, mjor, mær tynn om livet (mjøgern) GN ord for hunderasen mynde er mjáhundr. Adj skal vere brukt også om landformasjonar. Mjåsundet. MJÅGE v sv –a Uttale: mjå:ge SM: mjuke, trimme (for å bli tynnare), i sm NN mjå smal, slank, GN mjár el GN mjok(k)a, mjovast bli slankare, GN mey jenta. Slankesporten er ikkje ny i verda: GN mjokka stod i ein tradisjon som strekte seg frå UN *mjofka til GE *maiwakon frå IE rot *mei-, alt i st. Du skal berre bynne å mjåge litt meir, så ska du sjå at du bli tynnar.

MJØGER pl Uttale: mjø:ger 1 NN: mjødm liv, hofteparti GN mjoðm frå superlativ av adj mjá tynn. På SM i uttrykk som mjåg, det motsette av dryg el brei om mjøgern. Han va kje brei om mjøgern/Han va mjåg om mjøgern då han va på Loffoten føste gongen.

MJOGNE vb sv –a Uttale: mjångne SM: ta av i vekt, omfang, i sm mjå tynn, slank, smal, sped, subst møy og vb mjåge. GN mjár, mjór, mær, SM-NN mjåryggen, mjåhund (GN mjáhundr mynde). GN har òg mær for møy, jenta. Dei GN adj kjem frå GE *maiwa- smal, slank IE *mei- minske. Eitt av dei mange kongsemna i sagalitteraturen hadde tilnamnet Meyla (småjenta) fordi han var spedvaksen, tynn som ei jenta.

MIT m Uttale: mi:t NN: lite kongrodyr, plagsamt, pågåande. Ikkje funnen i GN, men samtidig AHD har miza som er eit ord for mygg. Moderne N har mjølm-, skabbm-, fettm-. Mest kjent (og frykta) er vel den varianten som et treverk. Då dem fløtta i nystua, måtte dem la møbla og alt av tre vere igjen, førr det va mit i gammelhuset.

MIDALDERS/-ALDRANDE(S) adj Uttale. me:ajldra(nes) (trykk på 1. staving) NN: midaldra, midalders GN mið- Samansett av med/mid som kan vere preposisjon/berar av ei eldre tyding (IE *me-) midt-, i midten av. Jfr LA medium. Et me’aldranes kvinnfolk = Dame i sine beste år. MIG n Uttale: mi:g NN: urin, piss frå GN vb miga GE *meigan IE *meieh-. Migemaur, på SM ofte kalt mingemaur. Piss er noko vi har frå LA språk (pissoir) gjennom LT.

MEST konj Uttale: mæsst SM for NN medan, mens. Andre SM-variantar: me, mæ. RI omtalar forma som merkelig, men finn ein analog i hellest for elles, der vi òg har hengt på ein –t for å få ei skikkelig bra avslutting på ordet. Nei, eg går no berre hêr og trør mest/me ho X e ett ær’n på butikken.

MERR OG BJØRN idiom Uttale: mærr å bjø:rn SM: om ei/n som kanskje har vore sjuk, men no er fullt arbeidsfør og i fullt arbeid. Sjuk, ho nei? Ho e både merr og bjørn. Han LK var ikkje akkurat overlessa med ord som går på «det indre» i eit menneske; han uttrykte seg med «konkrete metaforar». På spørsmål om korleis det stod til med kona, svarte han: Ho H…, ho e no så ei gammel merr. Ikkje levv’o og ikkje døyr ‘o.

MERR f Uttale: mærr NN: hohest, hoppa GN merr hoppa frå GN marr hest GE *marha- og IE *markos. I sm marskalk/marsjall eigl ‘hestekar’ frå AHD marahscalc stallknekt. GN har også skalkr for tenar, ufri, træl GE *skalka- frå IE vb *skel- skjere. Dermed er stumpe- og pølseskalken også i hus. Sjå skalk.

MELTE vb sv –a Uttale: mejllte NN: løyse opp, fordøye, GN melta fordøye, smelte, malte (korn), i sm å male GE *meltan smelte, løyse opp IE *meld- slå sund, male, knuse. Moltebæra skal ha namnet sitt av verbet.