Głoszenie Dobrej Nowiny i dzielenie się owocami kontemplacji. Bazylika i Klasztor Dominikanów w Lublinie
wpisał się w ponad 1000-letnią tradycję
Kościoła Katolickiego w Polsce jako miejsce,
w którym czczony był Krzyż święty
w jego relikwii drzewa Krzyża Świętego.
Relikwia jest to poświadczona licznymi
dokumentami pozostałość z czasów Jezusa
Chrystusa.

W naszym sanktuarium od końca XIV wieku
przechowywany był duży kawałek krzyża,
na którym umierał Jezus Chrystus, Zbawiciel
świata. Wnętrze bazyliki, zakrystii i klasztoru
dokumentują nieprzerwany kult tej relikwii.

Historycy uważają, że drzewo Krzyża Świętego
zostało do nas przywiezione z Kijowa.
Prawdopodobnie dokonał tego biskup Andrzej,
dominikanin, który w czternastowiecznym
Kijowie był opiekunem relikwii pochodzących z
Konstantynopola jako najwyższy wówczas
hierarcha chrześcijański. Prochy biskupa
Andrzeja spoczywają w krypcie naszej bazyliki.
Do lubelskich relikwii Krzyża Świętego
pielgrzymowali polscy królowie i wybitne
osobistości kościelne i świeckie,
między innymi: Jan Kazimierz, Jan III Sobieski,
Stanisław August Poniatowski.

W najnowszych czasach częstym gościem
sanktuarium bywał kard. Karol Wojtyła,
profesor etyki na KUL-u (1956-1978),
późniejszy papież, który przed relikwiami
wielokrotnie celebrował Mszę św .

W latach 70-tych i 80-tych poprzedniego stulecia

odbywała się peregrynacja, czyli wędrówka
relikwii po naszej lubelskiej diecezji.
Dla potrzeb przybywających pielgrzymów,
szczególnie w dniach odpustów (3 maja i 14
września) został zbudowany wspaniały
kościół, który w roku 1967 otrzymał nadany przez
Stolicę Apostolską tytuł bazyliki mniejszej.
Dnia 9.VI 1987r., w czasie III pielgrzymki do
ojczyzny Jan Paweł II w czasie homilii
odprawianej na lubelskich Czubach powiedział
znamienne słowa : W duchu nawiedzam relikwie
Drzewa Krzyża Świętego w bazylice Ojców
Dominikanów, dokąd wiele razy udawałem się
na modlitwę, a także aby sprawować Mszę św.

The Dominican priory and church after 1342

The Dominicans built their priory and church after 1342, founded by King Casimir the Great, dedicated to Saint Stanislaw, Bishop of Cracow +1079. The dome is built by the stone-mason Jan Wolff.


The Dominican priory and church after 1697

The original wooden Holy Cross church in Lublin was built outside the town (1419), near the road leading from Lublin to Cracow. It was a small, one-nave building with an ave-bell and arcades around the nave. The building can be seen in Hogenberg's engraving showing a panorama of the town of Lublin.

The brick church was built after 1618 in the renesans lubelski (Lublin Renaissance) style.

In 1697 the Dominicans settled near the church of the Holy Cross.
A quadrangle monastery with an inner courtyard was built next to the church on the north side. The Dominicans had a considerable allowance and a good economic base.